*This newsitem is in Dutch | Frankrijk presenteert nieuwe strategie gezondheidszorg

Samenvatting

  • FR vergrijst en er is een grote divergentie in zorgaanbod tussen stad en platteland.
  • Nieuwe strategie bevat 50 maatregelen om zorg(aanbod) te verbeteren.
  • Numerus fixus voor medische studies wordt afgeschaft in 2020.
  • Nieuw beroep aangekondigd: de medisch assistent.
  • E-health: elektronisch patiëntendossier in 2022, nieuwe commissie ethiek & e-health, Health Data Hub begin 2019 open.
  • Begroting tot 2022 voor het plan bedraagt 3,42 miljard euro, waarvan:
    • 1,58 miljard voor de herstructurering van de zorg tussen stad/ziekenhuis en platteland;
    • 920 miljoen voor investeringen in ziekenhuizen;
    • 500 miljoen voor de digitale transitie;
    • 420 miljoen voor de ‘evolutie van banen en opleidingen’.

Commentaar

Jonge doctoren blijven in de steden, maar veel ouderen die zorg nodig hebben wonen in de minder populaire delen van het land. Macron brengt daarom een hommage aan de zorgspecialisten, die op allerlei manieren worden verleid de regio in te gaan. Er zijn al contracten voor jonge doctoren om zich te committeren aan een plattelandspost na hun studie (in ruil voor een extra toelage). Daarnaast moet de introductie van het nieuwe beroep, de ‘medisch assistent’, hun werkdruk verlichten. Al zal het beloofde aantal van 4.000 medisch assistenten niet toereikend zijn om alle 10.000 zelfstandige doctoren tevreden te stellen. Op de lange termijn moet de afschaffing van de numerus fixus zorgen voor een grotere beroepsgroep om voor het vergrijzende land te zorgen.

FR zet, net als NL, sterk in op e-health. Deze focus speelt goed in op de contacten die sinds een jaar zijn opgebouwd tussen FR en NL. De hoop is natuurlijk dat technologie het zorgsysteem zal verlichten door de patiënt meer verantwoordelijkheid te geven over zijn eigen gezondheid (door bijvoorbeeld op afstand gemonitord en verzorgd te kunnen worden). En door middel van artificial intelligence (AI) kunnen diagnoses en behandelingen sneller en beter worden vastgesteld. Maar FR doet rustig aan met de introductie van het elektronisch patiëntendossier (in 2022); eerst gaat zij zich buigen over de ethische vraagstukken.

Bericht

Op 18 september 2018 presenteerde President Macron de nieuwe beleidsplannen van het Ministerie van Solidariteit en Gezondheidszorg aan: Stratégie de Transformation du Systeme de Santé (STSS). Hij begon met een alarmerende diagnose: “ons gezondheidssysteem is ongeschikt geworden: het voldoet niet meer aan de verwachtingen van patiënten en voedt de onvrede van doctoren en professionals.”

De drie pijlers voor de strategie zijn: (1) zet patiënt centraal en wees kwaliteit gericht, (2) organiseer samenwerking tussen zorgaanbieders zodat zorg altijd dichtbij is, (3) bereidt voor op een (technologische) evolutie van banen en opleiding in de sector. Tussen nu en 2022 wordt 3,42 miljard euro geïnvesteerd in de gezondheidssector en de numerus fixus wordt (uiterlijk) in 2020 afgeschaft.

Stimuleren zorgaanbod en regionale verdeling

Er zijn in totaal 50 maatregelen aangekondigd. Vele hiervan zijn gericht op de vergroting van het aanbod van zorgverleners in het hele land en de verzorging van chronisch zieken. FR kampt namelijk vooral op het platteland met “medische woestijnen”, i.e. regio’s waar nauwelijks doctoren of specialisten zijn.

Ten eerste wordt de numerus fixus voor medische studies uiterlijk in 2020 afgeschaft. Maar de vruchten hiervan zullen pas over 10 jaar kunnen worden geplukt. Daarom neemt de regering een noodmaatregel om het tekort in de “medische woestijnen” te verhelpen. Er worden 400 huisartsen vrijwillig naar de regio’s met de grootste tekorten uitgezonden. Zij worden betaald door het centrale regionale ziekenhuis.

In 2012 en 2015 presenteerde het ministerie ook al twee ‘Territoriale Gezondheidspacten’ voor het recruitment en behoud van doctoren en zorgspecialisten in regio’s met ernstige tekorten. Zo wordt er bijvoorbeeld een publieke dienst contract (‘contrat d’engagement de service public’) aangeboden aan medicijnen- en tandheelkunde studenten. Zij krijgen tijdens hun studie een maandelijkse bijdrage in ruil voor de toezegging dat zij zullen gaan werken in een regio met tekorten. Er zijn ook soortgelijke financiële prikkels voor verpleegkundigen en andere zorgspecialisten.

Daarnaast moet een nieuw beroep verlichting brengen aan de werkdruk in de sector: de medisch assistent. Zij zullen lichte taken (lees: de administratie waar doctoren zo gek van worden) op zich nemen. Het doel is om binnen 5 jaar 4000 medisch assistenten te hebben.

Het grootste deel van het budget (46%, i.e. €1,58 miljard) wordt voor de herstructurering van de zorg tussen stad/ziekenhuis en platteland ingezet. De herstructurering van de zorg is geen nieuw speerpunt. Net als in de rest van (Noord) Europa zet FR in op de centralisatie van specialistische zorg en de decentralisatie van reguliere en thuiszorg. FR heeft disproportioneel veel ziekenhuizen. Vorig jaar zijn de publieke zorginstellingen geclusterd in 135 regio’s. De inkoop loopt nu via het grootste ziekenhuis in de regio. De nieuwe strategie maakt vervolgstappen om de zorg beter te stroomlijnen (en kosten te drukken).

eHealth

FR wil op het gebied van artificial intelligence (AI) een leidende positie in Europa veroveren. In de nationale AI-strategie van maart dit jaar is gezondheid een van de prioritaire thema’s. De recent ingestelde Raad voor Innovatie heeft hier ook middelen voor gealloceerd. Voor AI is (veel) data nodig. Begin 2019 wordt de Health Data Hub opgezet, een platform voor toegang tot medisch-administratieve en klinische openbare gegevens.

E-health kan het zorgsysteem op verschillende manieren verlichten: de patiënt kan meer zelf doen (bijvoorbeeld met behulp van robotica en wearables), de doctor kan op afstand gegevens aflezen en met behulp van AI kunnen onderzoek, diagnose en behandeling sneller en nauwkeuriger gedaan worden. Voor de digitale transitie trekt FR 500 miljoen euro uit.

FR kondigt aan dat in 2022 elke burger een elektronisch patiëntendossier zal hebben (l’espace numérique de santé (ENS)). De visie is om de patiënt met behulp van e-health te herpositioneren van passief “object” naar actieve “beheerder” van zijn gezondheid. Vanaf geboorte zal ieder toegang hebben tot zijn gezondheidsdata en –applicaties. Naast zorgverlening, is ENS ook gericht op educatie en preventie.

Maar voordat dat zover is, wordt er een commissie voor ethiek en e-health opgericht. Zorgspecialisten, burgers, medische en sociale wetenschappers, juristen, bedrijfsleven en startups zullen zich buigen over ethische vraagstukken. Ook krijgt de commissie de taak om de samenleving te bewust te maken van de ethische kwesties in e-health, o.a. door middel van nationale en regionale burgervergaderingen over digitale gezondheid.

Source: Ambassade du Royaume des Pays-Bas | Paris